ΠΩΣ Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ
ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΕΡΗΜΗΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΜΑΤ. 
Του
Δημήτρη ΤΡΑΠΕΖΙΩΤΗ
Δικηγόρου
π.
Δημάρχου Θεστιέων
Το 2010 περίπου ένα εκατομμύριο
άνθρωποι κλήθηκαν στις κάλπες για να αποφασίσουν για το μέλλον της ΑΒΕΝΙΔΑ
ΔΙΑΓΟΝΑΛ, της κεντρικής λεωφόρου της Βαρκελώνης, η οποία χωρίζει στα δύο τη
δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας. Το δημοψήφισμα αυτό για το μέλλον ενός
τόσο σημαντικού και μεγάλου έργου είχε προγραμματιστεί για την Άνοιξη του 2010.
Μέχρι τότε, ο Δήμος της Βαρκελώνης είχε εκπονήσει δύο σχέδια -προμελέτες για να
τις θέσει στην κρίση των πολιτών. Σκοπός του Ζόρντι Χερέου, Δημάρχου της
Βαρκελώνης, ήταν η μεταμόρφωση μιας οδικής αρτηρίας που βούλιαζε καθημερινά από
εκατό χιλιάδες αυτοκίνητα, σε μια φιλόξενη λεωφόρο όπου θα μπορούσαν να συνυπάρχουν
αυτοκίνητα, πεζοί και ποδηλάτες. Με άλλα λόγια ο στόχος ήταν η ΑΒΕΝΙΔΑ ΔΙΑΓΟΝΑΛ
να μοιάζει περισσότερο στη λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων της πόλης των Παρισίων, παρά σε ένα δρόμο
ταχείας κυκλοφορίας του Λος Άντζελες.
Με αυτό το στόχο ο Δήμος
μελέτησε την επέκταση των γραμμών του τραμ, τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων, τη
διαμόρφωση πρασίνου και την αναβάθμιση όλου του αστικού εξοπλισμού (φωτιστικά
στοιχεία, παγκάκια κλπ).
Οι πολίτες κλήθηκαν να δώσουν
τις δικές τους προτάσεις απαντώντας σε ένα ερώτημα: «Εσύ πως θα ήθελες την ΑΒΕΝΙΔΑ ΔΙΑΓΟΝΑΛ;». Αφού έλαβε τη γνώμη των
πολιτών μόνο τότε ο Δήμος Βαρκελώνης προχώρησε στην οριστική μελέτη του έργου.
Το εγχείρημα αυτό της Βαρκελώνης θέτει τον πολίτη συμμέτοχο στη διαδικασία διαμόρφωσης
αποφάσεων που τον αφορούν και αυτό σίγουρα είναι πολύ θετικό για μια κοινωνία
που θέλει να λέγεται δημοκρατική.
Είμαι βέβαιος ότι το πάρκο
Αγρινίου έχει για τους πολίτες του Δήμου Αγρινίου, οι οποίοι μάλιστα έχουν
βιωματική σχέση μ’ αυτό και θα ήθελαν να έχουν λόγο για την τύχη του, ισοδύναμη
ίσως και μεγαλύτερη αξία, με αυτήν που έχει η Αβενίδα Διαγονάλ για τους πολίτες
της Βαρκελώνης.
Στο άρθρο 216 ν.3463/2006 (Νέος
Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων) προβλέπεται η δυνατότητα των Δημοτικών Αρχών, για
σοβαρά θέματα που ανήκουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων τους να διεξαγάγουν Τοπικό Δημοψήφισμα.
Παρά το γεγονός λοιπόν ότι στο
Νέο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων προβλέπονται διαδικασίες συμμετοχής των πολιτών
όμοιες μ’ αυτές που εφαρμόστηκαν στο Δήμο της Βαρκελώνης εντούτοις αγνοούνται
εντελώς από το τοπικό σύστημα εξουσίας ή
«το σύστημα» όπως εύστοχα αποκαλούν οι πολίτες, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις
τους, τη Δημοτική Αρχή του Δήμου Αγρινίου.
Ο δημόσιος χώρος στην περιοχή
μας είναι κατειλημμένος από το τοπικό σύστημα εξουσίας που έχει εγκιβωτίσει την
κοινωνία στον ιδιωτικό χώρο. Η κοινωνία και οι πολίτες είναι αποκλεισμένοι. Είναι
σαφές ότι το τοπικό σύστημα εξουσίας δεν επιθυμεί οι πολίτες να ανακατεύονται
στη διαχείριση των Δημοτικών υποθέσεων.
Στην
προκειμένη περίπτωση ο Δήμος υποχρεώθηκε να συζητήσει το θέμα στο Δημοτικό
Συμβούλιο εξαιτίας των διαμαρτυριών και της πρωτοβουλιακής δυναμικής που
ανέπτυξαν οι πολίτες. Μια συζήτηση βεβαίως η οποία έγινε κατόπιν εορτής αφού ο
Δήμος είχε ήδη αποφασίσει, ερήμην των πολιτών, το είδος της παρέμβασης και είχε
οριστικοποιήσει την πρότασή του με αποτέλεσμα να μη χωρεί οποιαδήποτε
τροποποίηση στο φυσικό αντικείμενο του έργου όπως αυτό εντάχθηκε για
χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ.
Ο Δήμος οφείλει και μπορεί να
είναι ένας δημόσιος χώρος συμμετοχής, ουσιαστικής και ζωντανής διαβούλευσης με
λαϊκές συνελεύσεις, τοπικά δημοψηφίσματα κλπ. Το πρότυπο της μονομερώς αποφασίζουσας Δημοτικής Αρχής είναι ξεπερασμένο.
Λέμε ΝΑΙ στην ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ του
Πάρκου η οποία όμως θα
πρέπει να οδηγεί στην προστασία και αναζωογόνησή του γιατί το πάρκο Αγρινίου
δεν είναι απλώς ένας χώρος αναψυχής αλλά πρόκειται για ένα ολόκληρο οικοσύστημα
το οποίο πρέπει να διατηρηθεί και ως προς τη φυσικότητά του και ως προς την ιστορική και αρχιτεκτονική
φυσιογνωμία του.
Για το λόγο αυτό η αναβάθμιση
του πάρκου προϋποθέτει: :
Α) Την εκπόνηση Περιβαλλοντικής
και Ειδικής Αρχιτεκτονικής μελέτης.
Οι μελέτες αυτές δυστυχώς δεν υπάρχουν. Οι
μελέτες αυτές με βάση την αρχή της βιωσιμότητας που αποτελεί κανόνα κοινωνικής
και πολιτειακής συμπεριφοράς και τις συνταγματικές επιταγές του Άρθρου 24 παρ.
1 και 2 του Συντάγματος και του κοινού ή κανονιστικού νομοθέτη για τη μη
επιδείνωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων και τη μη υποβάθμιση του φυσικού και
οικιστικού περιβάλλοντος θα οδηγούσαν κατά τεκμήριο σε παρεμβάσεις. ήπιες και
συμβατές με τη φυσιογνωμία και την αισθητική του πάρκου Αγρινίου
Μάλιστα κατά την άποψή μου οι
μελέτες αυτές θα έπρεπε να έχουν προκύψει μετά από ένα Πανελλήνιο διαγωνισμό
αφενός μεν διότι αφορούν σε παρεμβάσεις σε ένα ιστορικό-φυσικό μνημείο, στενά
συνδεδεμένο με την ιστορία της πόλης του Αγρινίου που αποτελεί μοναδικό
πνεύμονα πρασίνου στο κέντρο της πόλης μιας πυκνοδομημένης περιοχής η οποία
έχει σοβαρότατο έλλειμμα πρασίνου και αφετέρου διότι οι μελέτες αυτές θα
μείωναν τις ανησυχίες, τις αμφισβητήσεις και τη σύγχυση που επικρατεί σήμερα
γύρω από το θέμα.
Διότι με βάση
τα στοιχεία που έφεραν στο φως της δημοσιότητας οι δικηγόροι που χειρίζονται
την υπόθεση εκπροσωπώντας πολίτες του Αγρινίου, το έργο μεταξύ άλλων αφορά:
·
Πέρα από την υλοτόμηση των δέντρων για τον αριθμό
των οποίων υπάρχει ασάφεια και σύγχυση, τη
δημιουργία γκαζόν σε 32 στρέμματα δηλαδή σε όλη την ωφέλιμη έκταση του
πάρκου (αφαιρώντας αναψυκτήριο, εκκλησία, κηποθέατρο και δρομάκια). Το γκαζόν εκτός από το κόστος εγκατάστασης
και συντήρησης (λίπανση, κούρεμα κλπ), απαιτεί 4 φορές το χρόνο ψεκασμούς με
επικίνδυνα ζιζανιοκτόνα, βλαβερά για την
υγεία των ανθρώπων αλλά και καταστροφικά για τη βιοποικιλότητα του πάρκου, ενώ
για την άρδευσή του απαιτούνται 200 κυβικά μέτρα
νερού την ημέρα.
·
Εκσκαφές περισσότερες από 10.000 κυβικά μέτρα,
κατασκευές από τσιμέντο περισσότερες από 2600 κ. μ. και τοποθέτηση περισσοτέρων
από 110.000 κιλά
σιδηρού οπλισμού και μεταλλικών κατασκευών.
Ο
προϋπολογισμός του έργου είναι 4.700.000 ευρώ. Από αυτά οι εργασίες πρασίνου
καταλαμβάνουν μόλις 411.000 ευρώ.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα τότε
είναι σαφές ότι δεν πρόκειται για ήπια αλλά για δραστικότατη παρέμβαση η οποία
ανατρέπει τη δομή, το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία του πάρκου και για το λόγο
αυτό ήταν όχι απλώς αναγκαία αλλά επιβεβλημένη η εκπόνηση των προαναφερομένων
μελετών (περιβαλλοντικής και ειδικής αρχιτεκτονικής) γιατί θα απέτρεπαν τέτοιου
είδους βλαπτικές και αντίθετες με την αρχή της βιωσιμότητας επιλογές.
Β) Τη συμμετοχή των πολιτών στη
διαμόρφωση της τελικής πρότασης για την αναβάθμιση του Πάρκου.
Διότι οι πόλεις είναι οι
άνθρωποί τους και οι πολίτες αποτελούν το σημαντικότερο κοινωνικό κεφάλαιο. Η
ανάπτυξη και η εμβάθυνση θεσμών συμμετοχικής δημοκρατίας αποτελεί εγγύηση για
την υπεράσπιση της ποιότητας ζωής. Άλλωστε ένας Δήμος που παρακινεί τους
πολίτες του να συμμετάσχουν στη τοπική διακυβέρνηση εμπλουτίζει θετικά το περιεχόμενο
της δημοτικής πολιτικής με τις ιδέες και τις προτάσεις τους και είναι
περισσότερο πιθανό να αναπτύξει πολιτικές και υπηρεσίες που θα ανταποκρίνονται
στις ανάγκες και στις επιθυμίες τους.
Κλείνοντας
πρέπει να τονίσουμε ότι η αναθέσμιση και η θεσμική ανασυγκρότηση των
λειτουργιών του Δήμου, που θα αποδίδει το σύνολο των πολιτικών λειτουργιών
στους πολίτες και θα ενεργοποιεί το κοινωνικό κεφάλαιο αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Αλλά αυτά
αποτελούν ψιλά γράμματα για τη σημερινή Δημοτική Αρχή, η οποία προτιμά να
διαμορφώνει τη δημοτική πολιτική ερήμην των πολιτών και να την επιβάλει με
μηχανισμούς καταστολής ανατρέποντας έτσι πλήρως την αντίληψη του προκατόχου του
σημερινού Δημάρχου καθώς επίσης και άλλων αυτοδιοικητικών στελεχών και
δημοτικών λειτουργών, ότι η τοπική αυτοδιοίκηση είναι «η πιο τρυφερή μορφή
εξουσίας»!
Αποτελεί μοναδική περίπτωση στα
αυτοδιοικητικά χρονικά να εφαρμόζεται δημοτική πολιτική και να εκτελούνται
δημοτικά έργα με την παρουσία–παρέμβαση δυνάμεων καταστολής.
